لاگ خواب یک ابزار ساده، غیرتهاجمی و مبتنی بر خودگزارش‌دهی است که برای ثبت عادات و الگوهای خواب افراد در طول چند روز تا چند هفته به کار می‌رود. این ابزار به‌ویژه در ارزیابی و درمان اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، سندرم فاز خواب تأخیری، و سایر اختلالات ریتم شبانه‌روزی مفید است.

 

در بررسی بالینی مشکلات خواب، گرفتن شرح‌حال دقیق از الگوی خواب بیمار اهمیت زیادی دارد. لاگ خواب اطلاعاتی همچون زمان رفتن به رختخواب، زمان به خواب رفتن، تعداد و مدت بیداری‌های شبانه، زمان بیداری نهایی و میزان خواب‌آلودگی روزانه را ثبت می‌کند. این داده‌ها در کنار مصاحبه بالینی و ابزارهایی مانند actigraphy یا PSG استفاده می‌شوند.

 

بیمار معمولاً به‌مدت ۱ تا ۲ هفته، هر روز صبح اطلاعات خواب شب گذشته را در جدولی ثبت می‌کند. جدول ممکن است شامل ستون‌هایی برای موارد زیر باشد:

• زمان رفتن به رختخواب

• مدت زمان لازم برای به خواب رفتن (Sleep Latency)

• تعداد دفعات بیداری در طول شب

• زمان بیداری نهایی

• کیفیت خواب به‌صورت عددی (مثلاً از ۱ تا ۵)

• چرت‌های روزانه و مصرف کافئین یا داروها

 

• تشخیص و درمان بی‌خوابی اولیه

• بررسی اختلالات ریتم شبانه‌روزی مثل سندرم فاز خواب تأخیری

• پایش روند درمان‌های غیر دارویی مثل CBT-I

• تشخیص اختلالات رفتاری خواب در کودکان

 

• مزایا: ارزان، در دسترس، غیرتهاجمی، مناسب برای پایش طولانی‌مدت.

• محدودیت‌ها: متکی بر خودگزارش‌دهی و احتمال سوگیری یا خطا در ثبت، نیاز به همکاری بیمار.

 

لاگ خواب، با وجود سادگی، ابزاری ارزشمند در ارزیابی اولیه اختلالات خواب و پایش پاسخ به درمان است. استفاده هم‌زمان از لاگ خواب و ابزارهای عینی‌تر، مانند actigraphy، می‌تواند دقت تشخیص را افزایش دهد.