۱. عضویت:
جامعه خواب ایران (Iranian Sleep Society) حدود ۹۰ عضو دارد. بیشتر اعضا آموزش‌های مرتبط با پزشکی خواب را در ایران گذرانده‌اند و تعداد کمی نیز از سایر نظام‌های آموزشی آموزش دیده‌اند.
۲. تأسیس:
جامعه پزشکی خواب ایران در سال ۲۰۰۵ تأسیس شد. (۱)
۳. مأموریت:
مأموریت جامعه خواب ایران، ارتقای درک و درمان اختلالات خواب از طریق آموزش، پژوهش و حمایت‌گری است. اهداف تأسیس این جامعه شامل تربیت متخصصان پزشکی خواب با رویکردی مشارکتی، ترویج پژوهش در زمینه خواب و طب ریتم شبانه‌روزی، و افزایش آگاهی عمومی درباره سلامت خواب و ریتم‌های شبانه‌روزی می‌باشد. (۱)
۴. اهمیت دوره‌های فلوشیپ:
دوره‌های فلوشیپ پزشکی خواب در ایران نقش بسیار مهمی در رشد این رشته داشته‌اند، زیرا تضمین می‌کنند که متخصصان سلامت به‌خوبی برای تشخیص و درمان اختلالات خواب آموزش ببینند. این امر منجر به بهبود نتایج درمانی بیماران و افزایش آگاهی نسبت به سلامت خواب شده است.
۵. ساختار دوره‌های فلوشیپ:
دوره‌های فلوشیپ معمولاً شامل ترکیبی از آموزش بالینی، فرصت‌های پژوهشی، و کارگاه‌های آموزشی است. این دوره‌ها بر جنبه‌های مختلف پزشکی خواب تمرکز دارند، از جمله پلی‌سومنوگرافی (Polysomnography)، مطالعات تنظیم فشار و تقسیم شب (Titration and Split night study)، تست تأخیر خواب چندگانه (MSLT)، درمان شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی (CBT-I)، و مدیریت اختلالات خواب.
دوره فلوشیپ پزشکی خواب در ایران یک دوره ۱۲ تا ۱۵ ماهه است که نیازمند قبولی در آزمون ورودی برای پزشکان دارای بورد تخصصی در رشته‌های نورولوژی، روان‌پزشکی، داخلی، ریه و مراقبت‌های ویژه، گوش و حلق و بینی، بیهوشی، کودکان و طب کار می‌باشد.
۶. ایجاد برنامه‌های آموزشی مؤثر:
برای ایجاد برنامه‌های آموزشی مؤثر، جامعه پزشکی خواب ایران بر موارد زیر تمرکز کرده است:
•همکاری با سازمان‌های بین‌المللی پزشکی خواب
•توسعه برنامه‌های درسی استاندارد
•فراهم کردن فرصت‌های منتورشیپ با متخصصان با تجربه
۷. نتایج:
این جامعه شاهد بهبود چشمگیر در کیفیت عملکرد پزشکی خواب در ایران، افزایش خروجی‌های پژوهشی، و ارتقای آگاهی عمومی نسبت به اختلالات خواب بوده است. بیماران در شهرهای مختلف از جمله اهواز، اراک، اردبیل، اصفهان، کرج، کرمان، کرمانشاه، مشهد، ارومیه، قزوین، ساری، تبریز، تهران و یزد به مراکز خواب تأیید شده توسط جامعه پزشکی خواب ایران دسترسی دارند. (۲)
بسیاری از فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها به رهبران این حوزه تبدیل شده‌اند. ما با سازمان‌های بین‌المللی خواب مانند آکادمی جهانی خواب (World Sleep Academy) همکاری داریم؛ در حال حاضر دو نفر از اعضای هیئت علمی از ایران در این آکادمی فعالیت دارند و دو نفر از فراگیران نیز در دوره‌های WSA شرکت کرده‌اند. هم‌اکنون سه متخصص خواب از ایران موفق به دریافت گواهی تخصص بین‌المللی خواب از طریق آزمون انجمن جهانی خواب شده‌اند. همچنین دست‌کم چهار متخصص خواب در ایران دارای گواهی تخصصی از انجمن پژوهش خواب اروپا (European Sleep Research Society) هستند. افزون بر این، سه متخصص ایرانی در تدوین برنامه آموزشی فلوشیپ خواب آسیایی مشارکت داشته‌اند.
۸. اهداف اصلی فلوشیپ:
اهداف اصلی این دوره‌ها شامل ارتقای کیفیت آموزش پزشکی خواب، افزایش تعداد متخصصان آموزش‌دیده، و تقویت فعالیت‌های پژوهشی در حوزه سلامت خواب می‌باشد.
۹. نکات تکمیلی:
جامعه پزشکی خواب ایران از همکاری و تبادل دانش با سایر جوامع پزشکی خواب در سطح جهانی حمایت می‌کند. ما معتقدیم که به اشتراک‌گذاری بهترین تجربیات می‌تواند کیفیت کلی پزشکی خواب را در سراسر جهان ارتقا بخشد.
منابع:
۱- Current challenges and opportunities in global sleep medicine, Editor(s): Clete A. Kushida, Encyclopedia of Sleep and Circadian Rhythms (Second Edition), Academic Press, 2023, Pages 643-681, ISBN 9780323910941, لینک مقاله
۲- Behkar A, Amirifard H, Samadi S, et al. Global practice of sleep medicine: Iran. J Clin Sleep Med. 2024;20(6):1009–۱۰۱۵٫
شبکه های اجتماعی